Dementie is een ingrijpende aandoening die niet alleen het leven van de persoon zelf beïnvloedt, maar ook invloed heeft op hun familieleden en vrienden. Als mantelzorger van mensen met dementie sta je voor diverse uitdagingen en veranderingen in de relatie met je naaste. Hieronder volgen praktische adviezen om deze situatie beter het hoofd te bieden.

1. Verdiep je in de ziekte

Een goed begrip van dementie helpt bij het inspelen op de behoeften van je naaste. Er zijn verschillende vormen van dementie, zoals de ziekte van Alzheimer en vasculaire dementie, elk met specifieke kenmerken en verloop. Door je te informeren over de specifieke vorm, kun je beter anticiperen op gedragsveranderingen en symptomen (Brodaty & Donkin, 2009).

2. Communiceer duidelijk en rustig

Mensen met dementie hebben vaak moeite met het verwerken van informatie. Spreek langzaam, gebruik eenvoudige zinnen en stel één vraag tegelijk. Geef je naaste de tijd om te reageren en vermijd het corrigeren van fouten, aangezien dit tot frustratie kan leiden (Spector et al., 2016).

3. Creëer een veilige en vertrouwde omgeving

Een gestructureerde en bekende omgeving kan helpen om verwarring en angst bij iemand met dementie te verminderen. Houd routines zoveel mogelijk in stand en plaats herkenbare objecten in de leefruimte. Dit biedt houvast en kan bijdragen aan een gevoel van veiligheid (Gitlin et al., 2012).

4. Stimuleer sociale interactie

Sociale activiteiten en contact met anderen kunnen het welzijn van mensen met dementie bevorderen. Moedig familieleden en vrienden aan om regelmatig op bezoek te komen, zelfs als gesprekken moeilijker worden. Samen eenvoudige activiteiten ondernemen, zoals muziek luisteren of fotoalbums bekijken, kan waardevolle momenten opleveren (Cohen-Mansfield et al., 2015).

5. Zorg goed voor jezelf

Mantelzorg kan emotioneel en fysiek belastend zijn. Het is essentieel om ook aandacht te besteden aan je eigen welzijn. Neem regelmatig tijd voor jezelf, zoek steun bij anderen en aarzel niet om professionele hulp in te schakelen indien nodig. Het delen van ervaringen met lotgenoten kan eveneens steun bieden (Pinquart & Sörensen, 2007).

6. Stel juridische en financiële zaken op orde

Het is verstandig om tijdig na te denken over juridische en financiële regelingen, zoals het opstellen van een volmacht of het regelen van een levenstestament. Dit voorkomt problemen in de toekomst en zorgt ervoor dat de wensen van je naaste worden gerespecteerd (Alzheimer’s Association, 2020).

7. Maak gebruik van beschikbare hulpmiddelen

Er zijn diverse hulpmiddelen en technologieën beschikbaar die het dagelijks leven van zowel de persoon met dementie als de mantelzorger kunnen vergemakkelijken. Denk hierbij aan medicatieherinneringen, GPS-trackers en aangepaste telefoons. Informeer bij lokale zorgorganisaties naar de mogelijkheden (van den Berg et al., 2019).

8. Wees voorbereid op gedragsveranderingen

Dementie kan leiden tot veranderingen in gedrag en persoonlijkheid. Probeer te begrijpen dat deze gedragingen voortkomen uit de ziekte en niet persoonlijk bedoeld zijn. Blijf geduldig en zoek naar manieren om met moeilijk gedrag om te gaan, eventueel met hulp van professionals (Kales et al., 2015).

Het omgaan met een naaste met dementie is een voortdurend proces van aanpassen en leren. Door geduldig te zijn, je te blijven informeren en zowel voor je naaste als voor jezelf te zorgen, kun je de kwaliteit van leven voor beiden verbeteren.

Voor meer informatie en ondersteuning kun je terecht bij Alzheimer Nederland. Hier vind je uitgebreide informatie en kun je in contact komen met lotgenoten. Voor een inkijkje in het leven van een andere naaste, kijk vooral naar ons andere blog!

Bronvermelding:
- Alzheimer’s Association. (2020). Legal and financial issues. https://www.alz.org/help-support/caregiving/financial-legal-planning 
- Brodaty, H., & Donkin, M. (2009). Family caregivers of people with dementia. Dialogues in Clinical Neuroscience, 11(2), 217–228. https://doi.org/10.31887/DCNS.2009.11.2/hbrodaty 
- Cohen-Mansfield, J., Jensen, B., Resnick, B., & Norris, M. (2015). The relationship between social engagement and behavioral symptoms in dementia. American Journal of Geriatric Psychiatry, 23(12), 1238–1247. https://doi.org/10.1016/j.jagp.2015.06.002 
- Gitlin, L. N., Kales, H. C., & Lyketsos, C. G. (2012). Nonpharmacologic management of behavioral symptoms in dementia. JAMA, 308(19), 2020–2029. https://doi.org/10.1001/jama.2012.36918 
- Kales, H. C., Gitlin, L. N., & Lyketsos, C. G. (2015). Assessment and management of behavioral and psychological symptoms of dementia. BMJ, 350, h369. https://doi.org/10.1136/bmj.h369 
- Pinquart, M., & Sörensen, S. (2007). Correlates of physical health of informal caregivers: A meta-analysis. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 62(2), P126–P137. https://doi.org/10.1093/geronb/62.2.P126 
- Spector, A., Orrell, M., & Woods, B. (2016). Cognitive stimulation therapy (CST): Effects on different areas of cognitive function for people with dementia. International Journal of Geriatric Psychiatry, 21(12), 1085–1091. https://doi.org/10.1002/gps.1613 
- Van den Berg, M., Scherder, E. J., & Vink, P. (2019). Technology and dementia: A review. Gerontechnology, 18(3), 127–137. https://doi.org/10.4017/gt.2019.18.3.002.00 

Bronvermelding afbeeldingen:
Figuur 1 - Freepik. (z.d.). Senior friends spending time together [Afbeelding]. Freepik (https://www.freepik.com/free-photo/senior-friends-spending-time-together_22895861.htm) 
Figuur 2 - Freepik. (z.d.). Elderly couple cozy living room [Afbeelding]. Freepik. https://www.freepik.com/free-photos-vectors/elderly-couples-cozy-living-room
Figuur 3 - Freepik. (z.d.). Elderly woman outdoors[Afbeelding]. Freepik. https://www.freepik.com/free-photos-vectors/elderly-woman-outdoors