Vroege geschiedenis

Hoewel er in de oudheid geen specifieke term voor dementie bestond, werden er wel gevallen van geheugenverlies en cognitieve achteruitgang opgemerkt. In oude beschrijvingen van ziekten, zoals die in het oude Griekenland, verwarde men mentale achteruitgang en verwarring soms met ouderdom. Het was echter pas in de 19e eeuw dat wetenschappers begonnen te begrijpen dat er een medische oorzaak zou kunnen zijn voor deze symptomen.

Meer hierover kunt u lezen op Bestond dementie al in de tijd van de oude Grieken en Romeinen?

Doorbraak in de 19e eeuw

De term “dementie” werd voor het eerst geïntroduceerd door de Franse arts Philippe Pinel aan het einde van de 18e eeuw. Pinel zag dementie als een verlies van mentale vermogens zonder de aanwezigheid van een psychotische stoornis. Gedurende de 19e eeuw begonnen artsen ook gevallen van “seniele dementie” te registreren, vooral bij ouderen. Deze periode markeerde de beginfase van het medische begrip van dementie, hoewel ze toen nog weinig wisten over de precieze oorzaken ervan.

Alois Alzheimer

In 1906 maakte de Duitse arts Alois Alzheimer een belangrijke ontdekking die het begrip van dementie drastisch zou veranderen. Tijdens het onderzoeken van een patiënte, Auguste D., die leed aan ernstige geheugenproblemen en gedragsveranderingen, ontdekte Alzheimer abnormale veranderingen in de hersenen van de patiënt, waaronder tangles (kluwen van eiwitten) en plaques (afzettingen van eiwitten). Deze bevindingen zijn later geassocieerd met de ziekte van Alzheimer, een specifieke vorm van dementie die steeds vaker voorkomt bij ouderen. Alzheimer’s ontdekking werd een belangrijke mijlpaal in het wetenschappelijk begrijpen van dementie als een fysieke hersenaandoening.